Memiş, AFAD Uyum Merkezi’nde, merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 25. yılı hasebiyle Türkiye’nin zelzelelere müdahale kapasitesini ve hazırlıklarını kıymetlendirdi. Marmara Depremi’nin çok büyük ve yıkıcı olduğunu belirten Memiş, “Bu zelzele, Marmara Bölgesi’nde, İstanbul’la komşu olması ve hem endüstrimizin hem de nüfusumuzun en kalabalık olduğu bölgede meydana gelmesi nedeniyle hepimizin hafızasında yer etti. 17 Ağustos’un yıl dönümü geldi. Ortadan 25 yıl geçti. Kaybettiğimiz vatandaşlarımızın acısını içimizde hissediyoruz. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diliyoruz.” dedi.
Okay Memiş, Marmara Depremi’nde edinilen deneyimle 2009’da AFAD’ın kurulduğunu lisana getirerek, şunları söyledi:
“Birden fazla bakanlık ve kurumda afet idaresinden sorumlu üniteler, AFAD çatısı altında bir ortaya getirildi. Bundan istek edilen, çok daha aktif, efektif ve süratli bir müdahaleyle afetleri yönetmekti. Başbakanlığa bağlı bir ünite olarak kuruldu, artık ise İçişleri Bakanlığına bağlı bir kurum olarak afet idaresine devam ediyoruz.”
“2 BİN 500 KİŞİLİK ARAMA KURTARMA GRUBUMUZ VAR”
Memiş, Marmara Depremi’nden sonra Türkiye’nin zelzeleyle çabasındaki değişimle ilgili, “Devletimizin gücü arttı, vatandaşımızın farkındalığı arttı. Kamu yöneticileri ve öbür tüm paydaşlarımızın, ülkemizin tamamının afetlere yönelik farkındalığı arttı. Afetlerde daha aktif müdahaleye yönelik gayretlerimiz oluştu. Dünyadaki örnekleri üzere Avrupa’da, Uzakdoğu’da, Amerika’da o denli. AFAD Teşkilatıyla birlikte hem kendi bünyemizdeki arama kurtarma takımlarımızı hem de ülkenin tüm potansiyelini kullanan bir afet idaresi anlayışına geçildi.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’deki afetlerin genel idaresinden sorumlu kamu kuruluşu olduklarını lisana getiren Memiş, şunları söyledi:
“Kendimize ilişkin 2 bin 500 kişilik arama kurtarma takımımız var lakin bu, kesinlikle yetmez. Türk Silahlı Kuvvetleri, bakanlıklarımızın bütün imkanları, emniyetimiz, jandarmamız, sivil toplum kuruluşlarımız, kamu bölümü, özel bölüme ilişkin bütün dinamikler, ülkenin bütün kaynaklarının afet sırasında 7269 Sayılı Kanun çerçevesinde tertip ve sevkini icra ediyoruz. Türkiye Afet Müdahale Planı’nda (TAMP), Ankara’dan ne biçimde müdahale edileceği, vilayet ve ilçelerdeki yöneticilerimizle birlikte ne halde hareket edileceği yazılıdır. Çok daha planlı, tertip kabiliyeti yüksek, seri bir formda hareket edilecek, afetin yahut zelzelenin birinci saatinden itibaren müdahale edilecek bir bakış açısıyla vatandaşımızın yanındayız.”
“HER GÜN MÜMKÜN SENARYOLARIMIZA ÇALIŞIYORUZ”
AFAD’ın Türkiye’nin rastgele bir yerinde meydana gelebilecek her çeşit afete karşı hazırlıklı olduğunu vurgulayan Memiş, dünyada da afetlerde en aktif müdahaleyi yapan ve gelen taleplere de en fazla yardıma koşan teşkilat olduklarını söz etti.
Olası İstanbul sarsıntısıyla ilgili Memiş, şunları kaydetti:
“Bilim insanlarının ikazları çerçevesinde hazırlıklarımızı sürdürüyoruz. Neredeyse her gün beklenen senaryolarımıza çalışıyoruz. Bu çerçevede Marmara Bölgesi’ne özel olarak, Marmara Afet Risklerini Azaltma Daire Başkanlığını kurduk. Bütün çalışmalarımızı buna nazaran yönlendiriyoruz. İstanbul Valiliğimizle, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri, yöneticilerimizle, paydaşlarımızla müdahaleyi nasıl yapacağız, ne biçimde hareket edeceğiz, tahliyeleri nasıl yapacağız, hepsine çalışıyoruz. Ona yönelik planlarımız var. Olası tüm senaryoları göz önünde bulundurarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
KENTSEL DÖNÜŞÜM
Memiş, afet öncesi hazırlık konusunda risk azaltmada biraz daha ara alınması gerektiğine dikkati çekti.
“Uluslararası bilgilere nazaran, risk azaltmaya yönelik harcayacağınız bir ünite harcamayla 12 ünitelik harcamanın da önüne geçmiş olacağız.” diyen Memiş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Onun için İstanbul yahut başka vilayetlerimizdeki sarsıntı riskiyle ilgili AFAD olarak bizim öncelik verdiğimiz konulardan birisi risk azaltma ve kentsel dönüşüm. Kentsel dönüşümle ilgili Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız tarafından yapılan çalışmaları çok önemsiyoruz. Hangi binaların 7 büyüklüğünde bir zelzelenin üzerinde yıkılabileceği ihtimalini biliyoruz, ‘Buyrun gelin, Yarısı Bizden Kampanyası başlatıldı, bu mevzularda yardımcı olun ve daha inançlı meskenlerde yaşayın.’ diye insanlarımıza davette bulunuyoruz.”
“KENDİ POTANSİYELİMİZİ DAHA TESİRLİ HALDE DEĞERLENDİRİYORUZ”
Hazırlıklarını 7/24 aslına nazaran sürdürdüklerini kaydeden Memiş, “Böyle bir afet olduğunda da çok daha aktif, çok daha seri bir halde bütün imkanlarımızla müdahalede bulunacağımızı söz etmek isterim. Ulaşım planlarımız hazır, tahliye planlarımız hazır. Bir yerleşim yerinde büyük bir zelzele olduğunda AFAD olarak benim evvel oraya müdahale etmem lazım. Kimlerin ne formda müdahale edeceğine dair planlarımız dahi hazır. Dünyada en fazla derin kuyu müşahede istasyonu olan bölge Marmara’nın içi. Daima o bölgedeki ölçümlerimizle yakından takip ediyoruz, anbean bütün bilgileri topluyoruz.” ifadelerini kullandı.
AFAD Başkanı Okay Memiş, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin, karada meydana gelen en büyük zelzeleler olarak kayda geçtiğini belirtti.
Depremin birinci saatlerinde dördüncü düzey memleketler arası yardım davetine çıkıldığını anlatan Memiş, birinci andan itibaren 35 bin şahısla afete müdahale edildiğini söyledi.
Memiş, şu bilgileri paylaştı:
“Müdahaleyle ilgili buradan çıkardığımız birinci ders, kendi potansiyelimizi daha tesirli formda kıymetlendiriyoruz, jandarmamızı, polisimizi, Türk Silahlı Kuvvetlerimizi. Aslında çok dinamik bir yapısı var ünitelerimizin. Eğitmeye başladık. Hem ordumuzun kendi hazırlığı var hem jandarmamızın hem de polisimizin afetlerde müdahale takımları var lakin biz bunu tamamına yaymaya başladık. Nüfusumuzla orantılandığında dünyada en fazla arama kurtarma çalışanına sahip ülke oluyoruz şimdiden yaptığımız çalışmalarla. Sivil toplum kuruluşlarımızın çalışmaları devam ediyor. Biz potansiyelimizi çok daha aktif kullanmaya başladık. Ekipmanlarımızı yerli ve ulusallaştırma çalışmalarımız var. Dayanak AFAD gönüllümüzü 100 binin üzerine çıkarıyoruz. 1,5 milyon AFAD gönüllümüz var. Risk azaltma çalışmalarımız var. Riskin neler olduğunu biliyoruz. Olası bütün senaryolara yönelik çalışmalarımızı 6 Şubat’tan çıkardığımız derslerle daha güçlü bir formda yapıyoruz.”
BİLİNÇLENDİRME ÇALIŞMALARI
Memiş, vatandaşların zelzele konusunda bilinçlendirilmesiyle ilgili de şunları kaydetti:
“İlkokul birinci sınıftan itibaren Ulusal Eğitim Bakanlığımızca her yıl afetle ilgili çocuklarımıza dersler veriliyor. Eğitimle ilgili birimlerimizle daima çalışmalar yapıyoruz. Sivil toplum kuruluşlarımızla, medyamızla, toplumsal medyadan daima vatandaşımıza bilinçlendirmeler yapıyoruz, SMS’ler gönderiyoruz, ikazlarda bulunuyoruz. Bilinçlendirmeyi köy köy gezerek, SMS atarak, şahsen vatandaşlarımıza ulaşarak yapmaya çaba ediyoruz.”