Can Atalay yaptığı seçim sonuçları değerlendirmesinde “Asgari müştereklerde ortaklaşmanın en güçlü sözünün en sona kalması yanlış oldu. Örneğin aday çok daha evvel ilan edilmeliydi.” dedi. Can Atalay AK Parti siyasetlerine ait de açıklamalar yaptı.
Tutukluluğuna ait olarak da açıklamalar yapan Atalay oybirliği ile seçildiği TBMM İnsan Hakları İnceleme Kurulu üyelerini Silivri’ye davet etti.
GEZİ DAVASI İLE İLGİLİ MUHALEFETİN ÇOK EKSİĞİ OLDU
TİP milletvekili Can Atalay, “Gezi davası ile ilgili siyasal ve toplumsal muhalefetin çok değerli bir eksiklik yaşadığını artık söylemeliyim. Sözcülük görevine talip olanların daha fazla gecikmeden buna uygun davranması gerekiyor” diye konuştu. TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na oybirliğiyle seçilen Atalay, “Üyeleri birinci toplantılarını tam iştirakle yapmak üzere Silivri’ye davet ediyorum. Bürokratik zorlukla karşılaşırsa genel liderlerle görüşerek bunu aşabilirler” dedi.
“Gezi davası ile ilgili siyasal ve toplumsal muhalefetin çok kıymetli bir eksiklik yaşadığını artık söylemeliyim. Yurttaşlar bu hukuksuzluğu kabul etmiyor. Sözcülük görevine talip olanların buna uygun davranması gerekiyor, daha fazla gecikmeden…”
“Adalet ve Kalkınma Partisi seçkinleri adaletsizlikle, zulümle abat olmaya çalışıyor lakin insanlarımız en güç şartlarda, yıkılmış bir kentin ortasında dahi boyun eğmiyor. Umudu büyütmek ise her zamankinden daha mümkün.”
Gezi davası sanıklarından TİP milletvekili Can Atalay tutuklu bulunduğu Silivri’den Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
Cezaevinde olmanıza rağmen milletvekili seçildiniz. Bunun Türkiye’deki mevcut siyasi ortam hakkında ne söylediğine inanıyorsunuz?
Türkiye, pek çok taraftan derin krizler içinde ve beşerler bir çıkış yolu arıyor. Ekonomik kriz, buna bağlı olarak borçluluk krizi, tarımda izlenen yanlış siyasetler sonucu temel besin eserlerine erişimde yaşanan besin egemenliği krizi üzere örnekleri çoğaltmak, her birimiz açısından hiç de sıkıntı değil. Türkiye’nin yaşadığı en değerli krizlerden biri de adaletsizlik krizi. Seyahat davası, bu adaletsizlik krizinin hangi seviyeye geldiğinin nişanesidir. Benim, mahpus bir insanın, Hatay halkının dikkat cazip orandan da yüksek oyları ile seçilmem hem bugün hem de yarın hakkında iki kıymetli şey söylüyor: Adalet ve Kalkınma Partisi seçkinleri adaletsizlikle, zulümle abat olmaya çalışıyor lakin insanlarımız en sıkıntı şartlarda, yıkılmış bir kentin ortasında dahi boyun eğmiyor, memleketlerine ve geleceklerine sahip çıkıyorlar. Ümitsizlikle kenara çekilmek isteyenler için mazeret çok. Umudu büyütmek ise her zamankinden daha mümkün.
TÜRKİYE’DE ADALETSİZLİK KRİZİ YAŞANIYOR
Soma, Aladağ üzere birçok kritik davalarda sizi gördük. Artık ise tutuklusunuz. Ferdî tecrübelerinizi de kattığınızda Türk adalet sisteminin durumuna ait bakış açınız nedir?
Türkiye derin bir adaletsizlik krizi yaşıyor. Hukuk devletinden geriye ne kaldıysa beşerler dişleriyle tırnaklarıyla o bakiyenin de üzerine basıp Türkiye’nin bu şartlarında dahi kıymetli içtihat kazanımları elde ettiler. Kuşkusuz kâfi denemez fakat en elverişsiz şartlarda dahi gayret etmenin hem mümkün hem mecburî olduğunun delili oldu bu davalar ve gayretler. Ötesi, eğitim haktır; eğitim lakin eşit, kamusal ve bilimsel olduğunda “hak” niteliğindedir. Laiklik ve bilimsel eğitim uğraşı önümüzdeki periyodun en kritik başlıklarından. Eğitim hakkı gayretinde Kadıköy’deki kazanım için Aladağ’daki çocuğun kederiyle dertlenmek gerekiyor. Hiç kimse yoksulluğun istismarına sessiz kalmamalı. Eğitimde yoksulluğun istismarı öncelikle sonlandırılması gereken alan. Soma, yoksulluğun istismarının, emekçi canının en ucuz maliyet kalemi haline dönüşmesinin simgesi oldu. Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin Eylül 2020 tarihli kararı ve o kararın o dairenin 5 üyesinden 3’ü değiştirildikten sonra olmayacak tekniklerle ortadan kaldırılmaya çalışıldığını hiçbirimiz unutmamalıyız.
Yine bu üzere yakıcı davalara bakmış olmak, siyasi inanç ve amaçlarınızı nasıl şekillendirdi?
Bu toplumsal davalarda ve çabalarda misyon yapmış olmak, Türkiye’nin farklı yoksulluk havzalarında yaşamış olmak, siyasal fikirlerimi ve kanaatlerimi hem güçlendirdi hem de memleket somutunda güncelledi.
İNSAN HAKLARI KOMİTESİ ÜYELERİNİ SİLİVRİ’YE ÇAĞIRDI
Yargıda ve siyasette büyük bir değişiklik getirebilme imkânınız olsaydı, bu ne olurdu ve neden?
Yargıda yapılması gerekenleri bu röportaj sonlarında aktarabilecek kadar becerikli değilim. Lakin iktidar bize geçtiği vakit yargıdaki pek çok sorun başlığının çabucak ve resen düzeleceğini düşünüyorum. Hukukun gereğini talep edeceğimizi herkes bilir. Türkiye’de ise birinci öncelik yoksulluğun her cinsten istismarına son verecek adımların atılmasıdır.
‘OHAL DEVLETİ SİYASETİ’
Önümüzdeki 5 yılda Türkiye için temel zorluk ve fırsatlara ait ne öngörüyorsunuz?
İki temel zorluktan kelam edebiliriz. Birincisi, ekonomik kriz. İkincisi ise mevcut kuralsız Adalet ve Kalkınma Partisi seçkinlerinin dönemsel ihtiyaçlarına nazaran işleyen, anayasasızlaştırılmış bir daima fevkalâde hal devletinin yerleşik hale gelmesidir. Bu kural tanımayan işleyiş, harika hal devleti siyaseti sürdükçe, ekonomik krizin aşılamayacağı üzere, çok yüksek bedellerle bulunan “dış kaynaklar”ı temin edenlere bağımlılık kıymetli oranda artacaktır. Evet, bu bir “beka” problemidir ve bağımsızlıktan yana olduğunu tabir eden tüm siyasal ve toplumsal güçlerinin demokrasi uğraşına güç vermeleri zaruridir. Türkiye’nin geleceğinde bağımsızlıkçı siyasetler olmalı. Bu ise demokratik kazanımlarla mümkündür.
Ailenizin Türk siyasetinde güçlü bir geçmişi var. Bu, kendi siyasi seyahatinizi nasıl etkiledi?
Hem çekirdek ailem hem ailem hem de içine doğduğum ortam nedeniyle kendimi çok şanslı sayarım. Evet, hayat her vakit kolay değildi fakat ben, daima büyük bir ciddiyetle konuşulan yurt ve dünya problemlerine kulak verme imkanı ve her durumda orada duran güçlü dayanışma ağı ile kendim olabildim. “Aile” deyince, hak ve haksızlıkla ilgili hem annemin hem babamın ehemmiyetine değinmek isterim. “Hakkın yanında ol, haksızlığın karşısında…”
Cezaevindeki tecrübeleriniz Türk adalet sistemine bakış açınızı nasıl etkiledi ve gelecekteki siyaset çalışmalarınızı nasıl etkileyebilir?
Aslında bilmediğim çok az şeyi öğrendim diyebilirim. İnfaz muhafaza memurlarının, benim muhatap olduklarımın çoğunluğu temel olarak ekmeklerini kazanıyorlar ve biz kural dışı bir muamele ile karşılaşmadık. Politik davalardaki tutukluluğun uzunluğunu ve “infazı yakılan mahpus sorununu” ise direkt gözlemek hiç aklımdan çıkmayacak. Bir de madem mahpushane var, keşke olmadığı günlere ulaşsak. Muhakkak bir vadede insanı sıhhatinden etmeyecek bir biçimde olamaz mı? Bunun cevabının peşini bırakmayacağım.
Tutukluluğunuzla ilgili toplumdan ve siyasilerden beklentiniz nedir, Meclis’te milletvekilleri ne yapmalı?
Geçtiğimiz hafta TBMM’nin kanunla kurulan tek kurulu olan İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na teamül gereği oybirliğiyle seçildim. O kurul üyelerini birinci toplantılarını tam iştirakle yapmak üzere Silivri 9 Nolu Cezaevi’ne davet ediyorum. Adalet Bakanlığı bürokrasisinin bu konuda kendilerine müsaade vereceğini, zorluk çıkarmayacağını umuyorum. Şayet bir zorlukla müsabakaları durumunda, üyesi bulundukları parti genel liderleri ile görüşerek bu sorunu kararlılıkla aşacaklarına eminim.
Yalnız kaldığınızı yahut bırakıldığınızı hissettiğiniz vakitler oluyor mu, neden?
Kişisel olarak ailemden ve arkadaşlarımdan razıyım. Fakat Seyahat davası ile ilgili siyasal ve toplumsal muhalefetin çok değerli bir eksiklik yaşadığını artık söylemeliyim. İsmine karar verilen mahkeme kararlarında ‘Türk milleti adına’ vurgusu ile meşruiyet kaynağı olarak işaret edilen yurttaşlar bu hukuksuzluğu kabul etmiyorlar. Sözcülük görevine talip olanların buna uygun davranması gerekiyor, daha fazla gecikmeden…
‘ÖNCE HATAY’A GİDECEĞİM SONRA YEMİN EDECEĞİM’
Cezaevinde bir gününüz nasıl geçiyor?
Her sabah erken kalkıyorum. Sabah spor yapıyorum. Spor bittikten sonra ve görüşler başlamadıysa, haberleri takip ediyor, okuyor, yazıyorum. Sağ olsun, birtakım istisnai periyotlar dışında daima gelenimiz oldu. Fırsat olursa öğlenden sonra kesinlikle bir şekerleme oluyor. Akşam yeniden havalandırma, yürüyüş ve son vakitlerde kesinlikle akşam saatlerinde üçümüz birlikte bir sinema izleyip, sonrasında yeniden okuma ile gün bitiyor. Kemal Tahir “mahpusluk yeme ve ahenge ile geçer” der. Yemekler, salatalar konusunda Hakan üzere büyük bir bahtımız var, Tayfun ile benim.
Bu şiddetli süreçte hem vücut hem de ruhsal sıhhatinizi korumak için muhakkak rutinleriniz var mı?
Spor yapmak ve okumak-yazmak, vücut ve zihin için hiç aksatılmaması gerekenler. Dedim ya, Hakan’ın salataları da kıymetli bir talihimiz…
Özgür kaldığınızda yapmayı planladığınız birinci üç şey nedir?
Bulduğum birinci araçla Hatay’a gideceğim. Hatay’dan çabucak sonra Ankara’ya geçip, yemin edeceğim. Ailemle biraz vakit geçirdikten sonra yeni periyot planlaması için arkadaşlarımın mesaisine katılacağım.
Muhalefet tarafından muhakkak kazanılacağına inanılan bir seçim kaybedildi. Nerede kusur yapıldı, bu husustaki tahliliniz nedir?
Çok uzun değerlendirmeler yapmak gereken bir soru. Fakat programatik farklılıklarımız olan tüm demokrasi güçlerine şunu müşterek kabul olarak önermek isterim: Taban müştereklerde ortaklaşmanın en güçlü sözünün en sona kalması yanlış oldu. Örneğin aday çok daha evvel ilan edilmeliydi.