Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Her şey, bir küme kazın gardiyanlara zorluk çıkarmasıyla başladı. Onların agresif ve dikkatli tabiatı fark edildiğinde, ekonomik zorluklarla boğuşan hapishane yetkilileri bu sürpriz tehdidi avantaja çevirmeye karar verdi. Hapishane müdürü José Silva, “Kazlar, en ufak hareketliliği bile fark ediyor ve anında reaksiyon veriyor. Bilhassa gece vardiyalarında kuşkulu bir hareket duyduklarında çıkardıkları sesler sayesinde herkesi ayağa kaldırıyorlar” dedi.
Böylece hapishane yetkilileri, dokuz kazın önderliğinde yeni bir güvenlik anlayışı oluşturdu. Kazlar, beklenmedik bir biçimde bu çeşit bir vazife için kusursuz adaylar olduklarını kanıtladılar. Bu kuşlar, cezaevinin çimenlik alanlarında dolaşarak mahkumların ve şüphelilerin hareketlerini izliyor, gerekirse kulakları yırtan çığlıklarıyla herkesi uyarıyor. Pekala, bir cezaevinde kazlar nasıl bu kadar tesirli olabildi?
ÇIĞLIKLAR ATARAK HERKESİ AYAĞA KALDIRIYORLAR
Kazlar, şüphelilere karşı agresif tavırları, keskin işitme yetenekleri ve gece görüşü ile tam manasıyla birer biyolojik güvenlik sistemi. Doğaları gereği hayli bölgeci olan bu hayvanlar, her yabancıya potansiyel tehdit gözüyle bakıyor ve birinci tehlike sinyalini çığlıklarıyla veriyor. Gündüzleri mahkumların hareketlerini denetim eden kazlar, geceleri ise cezaevinin en sessiz koruyucularına dönüşüyor.
Hapishane etrafında serbestçe dolaşan kazlar, rastgele bir kuşkulu aktiviteyi fark ettiklerinde anında yüksek sesli ötüşlerle devreye giriyor. Bu özellikleri sayesinde hem dışarıdan kaçma teşebbüslerini engellemek hem de içerideki nizamı sağlamak mümkün oluyor. Kazlar ayrıyeten süratli refleksleriyle bilinmedik şahıslara karşı agresif bir tutum sergiliyor ve potansiyel tehditleri daha da besbelli hale getiriyor. Silva, “Onların yalnızca ötüşü bile bazen kâfi oluyor, bu yüzden hapishanemizde kazlar adeta doğal birer güvenlik sistemi haline geldiler” dedi. Hapishane vazifelisi Marcos Coronetti, kazların tesirini şu sözlerle anlattı:
“Kazlar benim için meslektaş gibiler. Onlar, çığlıklarıyla yalnızca mahkumları değil, gardiyanları da disipline ediyor.”
‘KAZLARI YİYECEKLE ASLA KANDIRAMAZSINIZ’
Cezaevlerinde güvenlik için çoklukla köpekler kullanılır. Fakat hapishane müdürü Marcos Souza’ya göre kazlar, köpeklerin üstünlüğünü basitçe alıyor. Souza bahisle ilgili şöyle konuştu:
“Köpekler bir modül et için size sevimlilik yapabilirler ve onları çarçabuk kandırabilirsiniz, lakin kazların asla bu türlü bir durumları yok, onlar herkesten nefret ediyor. Kendilerini her gün besleyen insanlara bile hiç sadakatleri yok. Kazlar, yalnızca gündüzleri işe yaramıyor. Güneş battıktan sonra kazlar gece görüşlerini, eksiksiz işitmelerini ve hafif uykularını çok hoş bir halde sergileyebilirler. Kazlar hapishanedeki tek güvenlik tedbiri elbette değil. Onlar yalnızca ek güvenlik tedbirleri.”
Öte yandan, kazların bakımı daha ucuz ve teknolojik güvenlik sistemlerine duyulan gereksinimi azaltıyor. Klâsik güvenlik sistemlerinde kullanılan kameraların elektrik tüketimine karşı, kazlar hiçbir güç kaynağı gerektirmiyor. Etraf dostu bir tahlil sunan bu yaratıcı metot, memleketler arası basının da ilgisini çekmiş durumda.
‘BİLİNMEDİK BİREYLERE AGRESİF TUTUMLAR SERGİLİYORLAR’
Ayrıca, güvenlik teknolojilerinde kullanılan elektrik ve elektronik aygıtlara olan bağımlılığı da azaltarak ekolojik bir tahlil sunuyor. São Pedro de Alcântara Hapishanesi’nde kazlar, yalnızca güvenlik elemanı değil, birebir vakitte ekosisteme hassas bir muhafaza sistemi olarak fonksiyon görüyor. Hapishane yetkilileri, bu uygulamanın devam ettirilmesi halinde kazların öbür cezaevlerinde de kullanılmasının planlandığını belirtti.
Bu değişik güvenlik prosedürü kısa müddette Brezilya dışında da ilgi çekti. São Pedro de Alcântara Hapishanesi’nin bu yaratıcı tahlili, hem öbür Brezilya hapishanelerine hem de dünya çapındaki öbür cezaevlerine örnek olabilir. Uzmanlar, kazların bu cins devriye vazifelerinde başarılı olmalarının, öteki hayvanların da güvenlik sistemlerine entegre edilmesinin yolunu açabileceğini söylüyor. Kazların kullanımı yalnızca güvenliği artırmakla kalmıyor, tıpkı vakitte çevresel ve ekonomik avantajlar da sağlıyor.
‘GECE DEVRİYESİNDE İNSANLARDAN DAHA DİKKATLİ OLABİLİYORLAR’
Geleneksel güvenlik sistemlerine nazaran epeyce düşük maliyetli olan kazlar, bakım ve beslenme dışında neredeyse hiçbir ekstra maliyet gerektirmiyor. São Pedro de Alcântara Hapishanesi’nde kazlar, yalnızca güvenlik elemanı değil, tıpkı vakitte ekosisteme hassas bir müdafaa sistemi olarak fonksiyon görüyor.
Kazların hapishanede devriye misyonu üstlenmesi, maliyetlerin azaltılması ve etraf dostu bir güvenlik sistemi olarak bedellendiriliyor. Cezaevi yöneticisi yaptığı açıklamada, “Kazlar, gece devriyelerinde insanlardan çok daha dikkatli olabiliyor. Onların çeviklikleri ve güçlü refleksleri, güvenliği sağlamak için bir avantaj” şeklinde konuştu. Bu yaratıcı uygulama, São Pedro de Alcântara Hapishanesi’nin hem mahallî basında hem de memleketler arası medyada ilgi uyandırmasına neden oldu. Hapishane yetkilileri, bu uygulamanın başarılı olması durumunda kaz devriyelerinin daha fazla cezaevinde kullanılabileceğini belirtti.